Çiçek Hastalığı Aşısını İlk Kim Buldu? Edward Jenner ve Modern Aşılama Tarihinin Başlangıcı
03.07.2025 - 00:18 | Son Güncellenme:
Çiçek hastalığı ölümcül ve bulaşıcı bir hastalıktır. Variola virüsü olarak bilinen çiçek hastalığı bağışıklık kazandırmak için geliştirilen ilk etkili ve bilimsel aşıdır. Çiçek aşısı bağışıklık sistemini virüse karşı hazırlayarak kişiyi hastalıktan korur. Peki, çiçek hastalığı aşısını bulan kişi kimdir?
Ölümcül bir hastalık olan çiçek hastalığı yüksek ateş, vücutta suçiçeğine benzer ama daha ağır döküntüler yapar. Ölüm oranı yüksektir. Hayatta kalanlarda iz ve körlük gibi kalıcı zararlar bırakabiliyor. Çiçek hastalığı 1980'lerde dünya genelinde tamamen yok edildi.
Çiçek Hastalığı Aşısını İlk Kim Buldu?
Çiçek hastalığı aşısını ilk bulan kişi Edward Jenner'dır. Tarih 1796'da İngiltere'de bulunmuştur.
Çiçek Hastalığı Nasıl Bulundu?
Edward Jenner, ineklerde görülen "inek çiçeği" (cowpox) hastalığını geçiren sütçü kadınların, ölümcül çiçek hastalığına yakalanmadığını gözlemledi.
Bu gözlem üzerine 1796’da, inek çiçeği geçirmiş bir kişiden aldığı iltihabı 8 yaşındaki bir çocuğa (James Phipps) deri altına enjekte etti.
Sonrasında çocuğu çiçek hastalığına maruz bıraktığında hastalık gelişmedi. Böylece ilk başarılı aşı uygulaması gerçekleşmiş oldu.
Modern Aşılama Tarihinin Başlangıcı
Jenner’dan önce, Osmanlı’da ve Çin'de variolasyon adı verilen, daha ilkel bir bağışıklık yöntemi uygulanıyordu. Ancak bu tam anlamıyla bir "aşı" değil, enfekte materyalin doğrudan verilmesiydi.
Edward Jenner’ın yöntemi, bilimsel temelli ilk aşı olarak kabul edilir.
Bu yöntemle geliştirilen çiçek aşısı, yüzyıllar boyunca milyonlarca hayat kurtardı.
EN ÇOK OKUNANLAR
KEŞFETYENİ